Gửi bài viết qua email
In ra
Lưu bài viết này

Xây dựng cánh đồng lớn, những vấn đề đặt ra

Đăng lúc: Thứ hai - 06/06/2016 09:05 - Người đăng bài viết: admin

Với mục tiêu nâng cao năng suất, sản lượng lương thực, thúc đẩy sản xuất hàng hóa, cải thiện thu nhập cho nông dân, việc xây dựng mô hình cánh đồng lớn (CĐL) trên địa bàn tỉnh Quảng Trị thời gian qua bước đầu đã thể hiện được những tính ưu việt đó. Tuy nhiên, để các địa phương thực hiện xây dựng CĐL một cách bền vững thì vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra cần giải quyết.

Thực hiện mô hình cánh đồng lớn, nông dân xã Hải Tân, Hải Lăng thuận lợi hơn trong việc đưa cơ giới vào sản xuất

Trong vụ đông xuân 2015-2016, xã Hải Tân (Hải Lăng) đã có 125/470 ha sản xuất theo CĐL, tăng 70 ha so với vụ đông xuân năm trước. Với 2 loại giống lúa ngắn ngày chủ lực là Thiên ưu 8 và NA2, năng suất trên CĐL đạt bình quân 70 tạ/ha. Ông Nguyễn Khánh Tặng, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Tân cho biết: “Việc xây dựng CĐL, sản xuất liên vùng, liên thửa đã từng bước làm thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu, tự phát, chi phí cao trong sản xuất chuyển sang áp dụng các hình thức sản xuất tiên tiến, quy mô sản xuất lớn, tập trung, từng bước đáp ứng yêu cầu về chất lượng lúa hàng hóa. Trong cùng một diện tích lớn, bà con nông dân gieo cấy cùng một loại giống lúa, chăm sóc, bón phân cùng một thời điểm nên rất thuận lợi cho việc thu hoạch, áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất. Và điều quan trọng là việc xây dựng CĐML đã tạo động lực cho người dân có thể liên kết tạo ra sản phẩm đồng loạt, sản xuất hàng hóa tập trung, đảm bảo chất lượng, thuận lợi cho việc thu mua, chế biến của các doanh nghiệp. Từ đó góp phần nâng cao giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích, cải thiện thu nhập cho người nông dân”.

Năm 2016 là năm đầu tiên huyện Hải Lăng triển khai thực hiện kế hoạch tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Để khuyến khích các địa phương thực hiện xây dựng CĐL, Hải Lăng đã triển khai thực hiện hỗ trợ giá giống lúa cho nông dân. Riêng trong vụ đông xuân vừa qua, toàn huyện đã có 17 đơn vị tham gia thực hiện xây dựng mô hình CĐL với tổng diện tích là 585,2 ha. Trong đó có trên 416 ha sản xuất giống Thiên ưu 8; 67 ha sản xuất giống NA2 và 101,5 ha sản xuất lúa đặc sản, quy mô diện tích CĐL nhỏ nhất là 20 ha. Để xây dựng CĐL, nhiều địa phương đã thực hiện tốt công tác đổi thửa dồn điền, tích tụ ruộng đất. Theo đánh giá của Phòng Nông nghiệp huyện Hải Lăng, việc phát triển mô hình CĐL trên địa bàn tạo điều kiện thuận lợi trong việc áp dụng cơ giới hóa và điều hành sản xuất. Vấn đề áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất cũng được thực hiện thuận lợi hơn. Nhờvậy, chất lượng sản phẩm được cải thiện, người dân được nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích.

Theo báo cáo của ngành nông nghiệp, trong vụ đông xuân 2015-2016, toàn tỉnh đã tổchức sản xuất theo mô hình CĐL với tổng diện tích 980,2 ha, quy mô mỗi cánh đồng từ 20-50 ha, tập trung chủ yếu ở các huyện Hải Lăng, Triệu Phong. Việc xây dựng CĐL, chuyển đổi cơ cấu giống lúa sang sử dụng giống ngắn ngày, chất lượng cao, đảm bảo phẩm cấp đã giúp các hộ nông dân nâng cao được từ 10-20% lợi nhuận so với sử dụng các giống lúa truyền thống trước đây. Chẳng hạn như khi sản xuất giống Thiên ưu 8 trên CĐML đã giúp nông dân tiết kiệm chi phí trên 1,5 triệu đồng/ha, mang lại lợi nhuận cao hơn từ 1,3- 1,5 lần so với sản xuất các giống lúa truyền thống của địa phương. Ưu điểm của việc đổi thửa dồn điền, xây dựng CĐL đã rõ nhưng vấn đề đặt ra ở đây là làm thế nào để duy trì và phát triển một cách bền vững những CĐL.

Theo ông Nguyễn Khánh Tặng, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Tân, người dân tham gia CĐL rất quan tâm đến việc tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm. Các doanh nghiệp thực hiện bao tiêu sản phẩm cho nông dân khi tham gia cánh đồng mẫu lớn còn ít. Hiện tại, trên địa bàn xã mới chỉ có HTX Câu Nhi thực hiện thu mua, bao tiêu sản phẩm cho người dân với giá ổn định. Đối với các HTX còn lại, người dân chủ yếu bán lúa cho tư thương, vào đầu vụ thường xảy ra tình trạng tư thương ép giá, ảnh hưởng đến thu nhập. Khó khăn của xã Hải Tân cũng là khó khăn chung của các địa phương khác khi tham gia CĐL. Đó là doanh nghiệp đầu tư và ký hợp đồng thu mua nông sản với nông dân còn ít, hợp đồng bao tiêu sản phẩm còn thiếu chế tài nên nhiều doanh nghiệp sau khi đầu tư đã không thể mua được sản phẩm theo hợp đồng. Công tác dự báo thị trường và khâu kết nối các chuỗi từ sản xuất đến tiêu thụ còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ. Sự liên kết giữa “ 4 nhà” chưa được thực hiện chặt chẽ nên dẫn đến tình trạng sản phẩm nông nghiệp còn phụ thuộc nhiều vào thị trường... Bên cạnh đó, nhiều địa phương còn gặp khó khăn do cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật đảm bảo sản xuất theo mô hình CĐML chưa đáp ứng, nhất là hệ thống giao thông, thủy lợi. Việc đổi thửa dồn điền thực hiện chưa đồng bộ, vẫn còn ruộng bậc thang, ruộng manh mún, mỗi hộ sản xuất trên nhiều thửa, từ đó dẫn đến việc tổchức, điều hành và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật và tuân thủ quy trình sản xuất trong xây dựng CĐL gặp khó khăn.

Như vậy, để mở rộng và phát triển CĐL một cách bền vững, các địa phương rất cần được đầu tư cơ sở hạ tầng tốt để phục vụ cơ giới hóa như giao thông, thủy lợi nội đồng. Tích cực thực hiện đổi thửa dồn điền để hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, đưa cơ giới hóa vào sản xuất. Đẩy mạnh liên kết “4 nhà” từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm để đáp ứng yêu cầu sản xuất hàng hóa tập trung một cách bền vững. Quan tâm xây dựng thương hiệu gạo tại các cánh đồng mẫu lớn, từ đó từng bước định hướng cho sự hình thành các vùng nguyên liệu lúa hàng hóa tại mỗi địa phương. Bên cạnh đó, đi đôi với xây dựng mô hình CĐL, các cấp, ngành liên quan cần quan tâm hơn đến vấn đề tạo việc làm phù hợp cho lao động nông thôn, nhất là những ngành nghề phi nông nghiệp phù hợp với từng địa phương để giải quyết việc làm lúc nhàn rỗi cho nông dân.

Tác giả bài viết: Bài, ảnh: THANH LÊ
Nguồn tin: Báo Quảng Tri